Socratisch dialoog over publiekparticipatie een succes!

Op 29 november 2017 heeft de RCE de zesde inmiddels jaarlijkse Socratische dialoog georganiseerd. Tijdens de dialoog werd de vraag gesteld: ‘Publieksparticipatie in het cultureel erfgoed en de rol van de erfgoedprofessional: hoe delen we de verantwoordelijkheid?’ Het doel was niet om die vraag onmiddellijk te beantwoorden, maar om de deelnemers te helpen elkaars en hun eigen meningen te begrijpen over wat de rol van het en de erfgoedprofessional is ten aanzien van het behoud en beheer van cultureel erfgoed. Hierbij werd de Socratische methode toegepast, waarbij de deelnemers elkaar alleen ‘informatieve’ vragen mogen stellen, en geen ‘oordelende’ of ‘suggestieve’ vragen.

Er werd in groepen van acht personen gewerkt. In een inleidende ‘betoogronde’ kreeg iedere deelnemer anderhalve minuut om z’n mening te geven over de stelling: ‘Het heeft het recht om te beslissen wat er met zijn cultureel erfgoed gebeurt.’ Pas nadat iedereen aan het woord was geweest, mocht iedere deelnemer één informatieve vraag aan één betoger stellen om diens stelling beter te begrijpen.

Daarna werden weer in groepjes van acht de casussen behandeld. Die gingen over een dilemma (‘een kritiek moment’) waarvoor de inbrenger van de casus ooit stond toen bij een restauratiebeslissing de participatie van het aan de orde kwam. De andere deelnemers in de groep verplaatsten zich in die persoon en situatie door het stellen van informatieve vragen. Vervolgens kreeg iedereen de kans om te zeggen wat zij zelf op het kritieke moment hadden gedaan, hoe zij zich hadden gevoeld, enzovoort. Nadat iedereen aan de beurt was geweest, voerde de groep een dialoog om elkaars reacties op de casus beter te begrijpen.

Aan het einde van de dag werd de deelnemers gevraagd ieder voor zich in één of twee zinnen de essentie van de dialoog op te schrijven. De volgende willekeurig gekozen voorbeelden laten de diversiteit van de essenties zien:

– Wie is eigenaar? Wie bepaalt wat bewaard blijft?
– Hoe voorkom je populisme?
– Erfgoed is een sociale creatie.
kan iets anders willen dan ‘wij’. Maar wie zijn wij?
moet participeren in erfgoed, de erfgoedsector moet participeren in de samenleving.

Interessant daarbij was dat voorafgaande aan de eigenlijke dialoog eerst een activiteit werd gehouden om iedereen te laten voelen hoe het is als een externe zich met jouw werk gaat bemoeien. De deelnemers begonnen aan een klein kunstwerkje, maar halverwege moesten ze het aan een buurman/-vrouw afgeven die het ‘afmaakte’. Plenair werd besproken wat voor soort emoties dat opriep. Achteraf vonden vele deelnemers deze activiteit heel leerzaam en een goede voorbereiding van de dag.

Zoals bij voorafgaande Socratische dialogen vonden de meeste deelnemers het een bijzondere, veilige en waardevolle manier om dergelijke controversiële onderwerpen bij de en restauratie van cultureel erfgoed te bespreken. Een volgende dialoog is weer gepland voor november 2018. Komt allen!

Voor meer informatie neem contact op met Bill Wei, RCE Amsterdam: b.wei@cultureelerfgoed.nl

Kunstwerken om “publieksparticipatie” aan eigen lijf te voelen – inleidingsactiviteit. (Foto: Ida van der Lee)

/\ Werken in groepen van acht. (Foto: Ida van der Lee)

\/ Voorbeelden van “participatieve” kunstwerken. (Foto’s: Simone de Groot)

: b.wei@cultureelerfgoed.nl.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *