Arcadië geeft inzicht in behoud, beheer en restauratie
Alles over particuliere historische buitenplaatsen
Arcadië geeft inzicht in behoud, beheer en restauratie
De historische Engelse landhuizen, met antieke uitgestrekte parktuinen en landerijen, spreken erg tot de verbeelding. We zien ze zo voor ons, de bakstenen gebouwen, meest vervallen, behorende tot ‘oude’ gegoede families, die soms niet meer in staat zijn het geheel te onderhouden. Steeds vaker ondergaan de huizen een gedaanteverwisseling en worden ze geschikt gemaakt voor een groot publiek, voor feesten, partijen en evenementen, waarbij de geschiedenis een andere wending neemt en een deel van het natuurlijke verloop, met een uitgebreide verzameling meubels en aanpassingen, plots stopt of ingrijpend verandert. Gelukkig kent Engeland al sinds 1895 The National Trust, die zich zeer actief inzet voor het behoud van historisch erfgoed (gebouwen, kustgebieden en het platteland).
In Nederland zijn de vele landhuizen misschien wat minder bekend, maar de problemen van onderhoud en behoud zijn ook hier zeker aanwezig. Buitenplaatseigenaren kunnen zich, sinds 1973, aansluiten bij de Stichting PHB (partculiere historische buitenplaatsen), die zich inzet voor het bevorderen van het behoud ervan.
Samen met de Stichting Vrienden Particuliere Buitenplaatsen en de Stichting Gastvrije Landgoederen, wordt er al enige tijd een tijdschrift uitgegeven dat recent een nieuwe naam en restyling heeft gekregen, onder hoofdredacteurschap van Mickey Six- de Rooij. Afgelopen najaar verscheen het tweede nummer van Arcadië, specifiek voor de doelgroep van de stichtingen, maar ook zeker de moeite waard voor andere belangstellenden.
Vanuit mijn eigen achtergrond als restaurator, zoek ik in dergelijke uitgaven meteen naar artikelen over restauratie en conservering. Helaas is op dat gebied de spoeling in Nederlandstalige publicaties vrij dun, maar in dit tijdschrift valt veel te lezen en wordt extra inzicht in de problematiek van buitenplaatsen verschaft.
Een enkel voorbeeld:
Een buitenplaats is een ensemble van verschillende onderdelen, zoals tuin, park, waterpartijen en natuurlijk landhuis of kasteel. In dit verband wordt overigens ook gesproken over rode (gebouw), groene (tuin en parkaanleg) en gouden (interieur) monumenten. ‘De gaafheid van dit samenhangende geheel bepaalt de cultuurhistorische waarde’, zo schrijft consulent van Erfgoedhuis Zuid-Holland Marc Laman. Maar de plaatsen staan onder druk. Het is van belang dat de omgeving ervan, de biotoop, in kaart wordt gebracht om de ensembles in goede conditie te houden, terwijl nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen mogelijk blijven. Dit heeft alles te maken met de inrichting van de ensembles, die vaak is geintegreerd in de oorspronkelijke omgeving, die tegenwoordig sterk aan het veranderen is. In het artikel van Laman worden hiervan enkele voorbeelden gegeven. Een parktuin die diagonaal doorsneden wordt door een spoorlijn, verstedelijking rond een burcht, waardoor deze volledig is ingesloten en een historische ‘zichtlijn’ op een kerk die door verdichting van een parkbos volledig onzichtbaar is geworden. Een verhelderend artikel.
Meer informatie over behoud, beheer en restauratie wordt gegeven in een kort artikel over de behandeling van een houten voordeur van Huis Hoenlo (in Olst), en een uitgebreid verslag van de restauratie van het vrijwel geheel door brand verwoeste kasteel Obbicht.
Als illustratie van het onderzoek van de studiegroep erfgoedstudies aan de UvA volgt een artikel over de bouwgeschiedenis van Kasteel Groeneveld. Het doet mij deugt dat hier plaats gegeven wordt aan studenten; de toekomstige adviseurs en deskundigen die in Arcadië hun pen kunnen proberen. Tot slot zorgen interviews, vaste rubrieken met informatie over publicaties evenementen en bijvoorbeeld verzekeringen voor een volledige inhoud.
Actueel, met het oog op de afgelopen feestdagen, is de uitleg over het poetsen van zilver, in de rubriek ‘good houskeeping’. Omdat er bij verkeerd of onverantwoord poetsen veel schade aan zilverwerk kan worden toegebracht, is dit deskundige advies erg nuttig en belangrijk.
Al gaat het in Arcadië in hoofdzaak om onroerend goed en gaat mijn voorkeur uit naar beheer en behoud van ons roerend cultureel erfgoed, ik ben toch erg blij dat er een dergelijke publicatie bestaat die, ook voor de niet professional, inzicht geeft in dit interessante vakgebied, waarover we naar mijn idee veel te weinig worden geïnformeerd.
Arcadie wordt verzonden aan de Vrienden van de Stichting PHB. Losse nummers zijn verkrijgbaar bij Landgoedwinkels of via de administratie van VPHB (mth@concepts.nl). Het volgende nummer verschijnt in april 2010.
Geef een reactie